محبت و حسن ظن در آیات و روایات اسلامی
در یادداشتی در وب سایت سخن آشنا به این موضوع پرداخته ام .
مقام معظم رهبری در اجتماع پرشکوه مردم کنگاور استان کرمانشاه فرمودند " خوشبختانه میان قشرهای گوناگون مردم و میان مردم و مسئولان وحدت خوبی برقرار است که باید عمیق‌تر و گسترده‌تر شود و محبت و حسن ظنّ متقابل افزایش یابد . "
در این نوشتار مختصر برای توضیح و تبیین بیشتر فرمایش معظم له صرفا به بیان احادیث شریفی از ائمه معصومین علیهم السلام می پردازیم امید آنکه جامعه علمی کشور در ارایه راهکارهای عملی تقویت حسن ظن در جامعه اسلامی گام های اساسی بردارند .
حسن ظن از فضائل اخلاقی است که توصیه های فراوانی در قرآن کریم ، روایات اسلامی و سیره ائمه علیهم السلام دراین خصوص مشاهده می شود.
حسن ظن در لغت به معنای "گمان نیک و خوش بینی"؛ در مقابل سوء ظن به معنای "بد گمانی و بد بینی" می باشد. در تعریف اصطلاحی "نیک انگاری درباره خداوند، فعل و انفعالات جهان و نیز پندار، گفتار و کردار انسانها، خوش بینی، مثبت نگری یا به تعبیر روایات اسلامی حسن ظن نام دارد [1]
در روایتی حضرت علی(ع)، یکی از ارکان مهم و روابط حسنه اجتماعی و امنیت کامل را در پرتو خوش بینی دانسته و می فرمایند:
"اعمال برادر دینی ات را بر نیکوترین وجهی تفسیر و توجیه کن، مگر این که دلیلی بر خلاف آن قائم شود و هرگز نسبت به سخنی که از برادر مسلمانت صادر شده گمان بد مبر تا هنگامی که می توانی برای آن توجیهی مناسب و راه صحیح داشته باشی."[2]
[1] - قرشی، سید علی اکبر؛ قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1371، چاپ ششم، ج 2، ص 134
[2] - کلینی، محمد بن یعقوب؛ اصول کافی، محمد باقر کمرئی، تهران، المکتبة الاسلامیه، 1392ه ق، چاپ چهارم، ج 3، ص